Hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn ISO 50001 là một công cụ hữu hiệu giúp doanh nghiệp công nghiệp (DNCN) quản lý năng lượng (QLNL) theo hướng bền vững, giúp doanh nghiệp khai thác và sử dụng năng lượng hợp lý, giảm chi phí dành cho năng lượng tại các doanh nghiệp.
Tiết kiệm từ 10%-30% mức năng lượng tiêu thụ
Tiêu chuẩn ISO 50001 được Tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế (ISO) công bố ngày 15 tháng 6 năm 2011. ISO 50001 hỗ trợ các tổ chức, doanh nghiệp cải thiện hiệu quả quản lý năng lượng đồng thời tối ưu hóa hoạt động năng lượng ở tất cả các quy trình.
Tại Việt Nam, bộ tiêu chuẩn về hệ thống quản lý năng lượng (QLNL) tương ứng tiêu chuẩn ISO 50001 cũng đã được xây dựng và ban hành bao gồm: Bộ tiêu chuẩn TCVN ISO 50001:2012 (ban hành năm 2012), TCVN ISO 50001:2019 (ban hành năm 2019).
Thực tế, nhiều DNCN Việt Nam đang rất quan tâm đến các giải pháp TKNL và giảm phát thải khí gây ô nhiễm môi trường, tuy nhiên việc thực hiện vẫn còn hạn chế do các DN này còn thiếu kiến thức và kinh nghiệm về cách thức thực hiện, đặc biệt là các giải pháp tiếp cận mang tính hệ thống liên quan đến hệ thống QLNL theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 50001 và tối ưu hóa các hệ thống sử dụng năng lượng chính trong các ngành công nghiệp.
Các giải pháp được phần lớn các DNCN thực hiện trong thời gian vừa qua là những giải pháp đơn giản, tập trung vào từng thành phần riêng rẽ của các hệ thống sử dụng năng lượng chính như nồi hơi, máy nén, chiller, tủ lạnh, mô-tơ, máy bơm,…để cải thiện hiệu suất năng lượng khoảng từ 2%-5%.
Trong khi đó, có rất ít DNCN thực hiện các giải pháp TKNL theo hướng tiếp cận như hệ thống QLNL, tối ưu hóa hệ thống và phân tích chi phí thiết bị sử dụng năng lượng theo vòng đời, đây là những giải pháp có thể giúp các DNCN tiết kiệm được mức năng lượng cao hơn từ 10%-30%.
Ông Trịnh Quốc Vũ – Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững cho biết: Nhằm giúp doanh nghiệp quản lý năng lượng theo hướng bền vững, Bộ Công Thương đã ban hành các Thông tư quy định định mức tiêu hao năng lượng cho các ngành sản xuất tiêu thụ nhiều năng lượng như: ngành sản xuất giấy, ngành sản xuất thép, ngành sản xuất bia và nước giải khát… Trong các Thông tư đã quy định suất tiêu hao năng lượng cụ thể cho giai đoạn đến năm 2020 và giai đoạn 2021-2025. Đồng thời Bộ Công Thương hướng dẫn các doanh nghiệp cách thức xác định các suất tiêu hao năng lượng, các giải pháp tiết kiệm năng lượng, áp dụng hệ thống đo lường theo dõi tiêu thụ năng lượng và khuyến nghị áp dụng hệ thống QLNL theo ISO 50001.
Trước đây, Bộ Công Thương đã phối hợp với Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) triển khai dự án “Thúc đẩy hiệu suất năng lượng trong công nghiệp thông qua tối ưu hóa hệ thống và các tiêu chuẩn quản lý năng lượng tại Việt Nam”. Dự án triển khai từ tháng 7/2011 đến tháng 7/2015 đã góp phần xây dựng nguồn nhân lực kỹ thuật, tài chính hỗ trợ việc triển khai áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn ISO 50001:2011, tối ưu hóa hệ thống năng lượng tại các doanh nghiệp công nghiệp Việt Nam. Dự án cũng đã thành công khi hình thành các các mô hình điểm, nhân rộng và tạo ra phong trào xây dựng hệ thống quản lý năng lượng theo ISO 50001:2011 và áp dụng phương pháp tối ưu hóa các hệ thống thiết bị sử dụng năng lượng tại Việt Nam.
Với sự hỗ trợ của các chuyên gia năng lượng quốc tế, Dự án đã đào tạo được đội ngũ 27 chuyên gia nòng cốt về hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 50001:2011 trên toàn quốc, 24 chuyên gia về tối ưu hóa hệ thống. Các chuyên gia này đến từ các tổ chức chứng nhận, các tổ chức tư vấn, các trung tâm tiết kiệm năng lượng trên cả nước, các công ty, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng và sản xuất sạch hơn… Cùng với chuyên gia quốc tế, đội ngũ chuyên gia này đã đồng hành cùng 220 doanh nghiệp tham gia dự án, góp phần xây dựng hệ thống quản lý năng lượng cho 72 doanh nghiệp, trong đó có 15 doanh nghiệp đã được đánh giá cấp chứng nhận ISO 50001:2011; và 149 nhà máy áp dụng các giải pháp tối ưu hóa hệ thống hơi và hệ thống khí nén.
Hiện tại, Bộ Công Thương đang phối hợp với UNIDO thực hiện Dự án “Đẩy mạnh hoạt động tiết kiệm năng lượng trong các doanh nghiệp công nghiệp lớn thông qua hệ thống quản lý năng lượng và tối ưu hóa hệ thống và thực hành tiết kiệm năng lượng trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam – Dự án IEEP”. Dự án thực hiện trong thời gian 5 năm từ 2023-2027. Dự án hỗ trợ những doanh nghiệp có quy mô lớn và vừa trong các ngành công nghiệp như: Giấy và bột giấy, Chế biến thực phẩm, Chế biến thủy sản, Dệt may, Sản xuất hóa chất và phân bón, Chế biến cao su, Luyện kim và thép, Xi măng, Nhựa và Đồ uống. Bao gồm đào tạo miễn phí về quản lý năng lượng theo ISO 50001 và tối ưu hóa hệ thống hơi, khí nén, làm mát, làm lạnh, bơm, nhiệt công nghệ và động cơ; Hỗ trợ xây dựng hệ thống quản lý năng lượng, tối ưu hóa hệ thống sử dụng năng lượng và áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng.
Với việc áp dụng các tiêu chuẩn quản lý năng lượng theo ISO 50001, các hoạt động TKNL sẽ được tích hợp vào hệ thống quản lý của các DNCN để đẩy nhanh việc áp dụng các cách thức thực hành tốt nhất về hiệu quả năng lượng bền vững, giúp cải thiện độ ổn định của hoạt động sản xuất công nghiệp và tăng năng suất.
Yêu cầu tuân thủ các tiêu chuẩn ISO mới này sẽ mang lại động cơ cần thiết thúc đẩy các DNCN không ngừng quan tâm đến hiệu quả sử dụng năng lượng của các quy trình/bộ phận sử dụng năng lượng lớn của họ và sẽ cung cấp cho các DNCN một cơ cấu và quy trình quản lý để liên tục cải thiện hiệu quả năng lượng một cách toàn diện. Thông qua việc áp dụng các tiêu chuẩn quản lý năng lượng, các hoạt động quản lý năng lượng sẽ được tích hợp vào chu trình quản lý và giúp hiện thực hóa các cơ hội cải thiện hiệu suất năng lượng một cách liên tục.
Việt Nam đã có 74 đơn vị đăng ký và áp dụng tiêu chuẩn ISO 50001. Có thể kể đến như: Công ty Diesel Sông Công, Công ty Vinamilk, Công ty Xi măng Vicem Tam Điệp, Công ty Sản xuất thức ăn chăn nuôi CP, Công ty CP lương thực thực phẩm Colusa-MILIKET, Công ty TNHH Đông Nam Á Lào Cai, các công ty thuộc Tập đoàn Prime…
Hệ thống QLNL theo tiêu chuẩn ISO 50001 đang dần trở thành xu thế trong các doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt các doanh nghiệp tiêu thụ năng lượng trọng điểm. ISO 50001 thực sự là một công cụ hữu hiệu cho các doanh nghiệp trong việc tìm kiếm các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, góp phần giúp doanh nghiệp theo đuổi chiến lược phát triển bền vững, thể hiện trách nhiệm với môi trường và xã hội trong việc đảm bảo an ninh năng lượng trên phạm vi toàn cầu.
Tuy nhiên, để khuyến khích áp dụng rộng rãi hệ thống QLNL theo tiêu chuẩn ISO 50001 thì cần những hỗ trợ từ phía Bộ Công Thương như tuyên truyền nâng cao nhận thức, đào tạo nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp về sự cần thiết và lợi ích của tiêu chuẩn ISO 50001.
Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra của cơ quan quản lý nhà nước đối với việc tuân thủ các nghĩa vụ về tiết kiệm năng lượng của doanh nghiệp, trong đó có nghĩa vụ về áp dụng hệ thống QLNL.
Đồng thời, có các chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp đã áp dụng tiêu chuẩn này được ưu tiên tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi về tiết kiệm năng lượng, ưu tiên tham gia các chương trình nâng cao năng lực và hỗ trợ kỹ thuật.
—/—
Căn cứ Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13 tháng 3 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiêm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030;
Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Công Thương Trung ương phối hợp cùng Hội chất lượng TP Hồ Chí Minh (VQAH) tố chức Khóa tập huấn “Chính sách trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng” năm 2024, thuộc Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030, tại TP Hồ Chí Minh cụ thể như sau:
Hiện nay, việc tiết kiệm năng lượng được chia thành 2 loại cơ bản:
(1) Tiết kiệm năng lượng chủ động: Đây là việc người dùng chủ động tiết kiệm mức năng lượng thông qua sự đo lường và giám sát để kiểm soát mức độ sử dụng năng lượng. Qua đó nhằm để thực hiện những thay đổi trong việc sử dụng các thiết bị để tiết kiệm nguồn năng lượng và chi phí;
(2) Tiết kiệm năng lượng thụ động: Là giải pháp tiết kiệm năng lượng bằng việc áp dụng và triển khai các biện pháp sử dụng tiết kiệm như dùng các loại thiết bị tiết kiệm điện, tắt điện khi không sử dụng,…
“Tổ chức khóa tập huấn về chính sách năng lượng trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng” là cần thiết, nhằm tuyên truyền, nâng cao nhận thức về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong sản xuất, thương mại và dịch vụ là hoạt động có ý nghĩa thiết thực, giúp người dân, doanh nghiệp nâng cao nhận thức trong việc sử dụng năng lượng, tăng cường hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường, đảm bảo sức khoẻ cho con người và hướng đến xã hội phát triển bền vững, đồng thời góp phần thực hiện mục tiêu chung của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong giai đoạn 2019 – 2030.
- Đối tượng: Các đơn vị/tổ chức/ doanh nghiệp ngành Công Thương.
- Kinh phí: Nhà nước hỗ trợ kinh phí 100%kin
- Giảng viên: TS. Nguyễn Thanh Tùng:
- Phó Chủ tịch Hội Chất lượng TP Hồ Chí Minh
- Viện Trưởng – Viện Quản Trị Tri Thức TP. HCM – Sở KHCN TP.HCM.
- 31 năm kinh nghiệm làm việc trong các Công ty đa quốc gia – ngành công nghệ kỹ thuật.
- Nổi bật về Kỹ năng Lãnh đạo, Huấn luyện Đào tạo, Quản trị dự án, Quản lý rủi ro, Quản lý các hệ thống: ISO 9001, ISO 14001, ISO 26001/SA8000, ISO 27001, ISO 45001 & ISO 50001, hệ thống R2, CTPAT, EICC…
- Thời gian: Khai giảng Thứ Ba ngày 19 tháng 11 năm 2024
- Địa điểm:
- Lầu 2 – Phòng Đào tạo Công ty Cổ phần Học viện Thương Hiệu Kim cương (Diamond Brand Institute): Căn L1, Đường C, Star Hill, Lô C14B, Phú Mỹ Hưng, Phường Tân Phú, Quận 7.
Để chương trình đạt hiệu quả cao và đạt được mục tiêu tối ưu cho mỗi doanh nghiệp, Ban tổ chức đề nghị Quý doanh nghiệp có đơn đăng ký tham gia Chương trình và điền đầy đủ thông tin (theo mẫu đính kèm) và nộp phiếu đăng ký bản cứng có chữ ký, đóng dấu của cơ quan/đơn vị đang công tác cho Ban tổ chức khóa học vào ngày khai giảng.
Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Công Thương Trung ương, Hội chất lượng TP Hồ Chí Minh (VQAH) trân trọng cảm ơn sự hợp tác của Quý cơ quan/đơn vị.
