Tác giả: Ts Mạc Quốc Anh
Viện trưởng Viện kinh tế và phát triển doanh nghiệp
Bí thư đảng uỷ/Phó Chủ tịch/Tổng Thư ký nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội
NỘI DUNG: Để doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) Việt Nam cải tiến và quản trị chất lượng hiệu quả, cần tập trung vào các hạng mục sau đây:
1.Cải tiến hạng mục sản xuất
- Ứng dụng công nghệ hiện đại: Các doanh nghiệp cần áp dụng công nghệ 4.0 vào sản xuất để tăng hiệu quả, giảm chi phí và sai sót. Ví dụ, việc áp dụng máy móc tự động hóa hoặc phần mềm quản lý sản xuất giúp tối ưu hóa quy trình.
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất: Đơn giản hóa và tinh gọn các quy trình sản xuất sẽ giúp tiết kiệm chi phí và thời gian. Phương pháp Lean Manufacturing có thể được áp dụng để giảm thiểu lãng phí.
- Đào tạo nguồn nhân lực: Công nhân, kỹ sư cần được trang bị kỹ năng mới liên quan đến công nghệ và quy trình sản xuất hiện đại để nâng cao năng suất lao động.
2. Cải tiến quản trị chất lượng
- Áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng quốc tế (ISO 9001): Hệ thống quản lý chất lượng này giúp DNVVN cải thiện sự kiểm soát quy trình và nâng cao chất lượng sản phẩm, từ đó tăng uy tín và sự hài lòng của khách hàng.
- Kiểm soát chất lượng đầu vào: Kiểm soát chặt chẽ chất lượng nguyên liệu đầu vào sẽ giảm thiểu lỗi trong quá trình sản xuất.
- Quản lý chất lượng theo chuỗi cung ứng: Quản lý chặt chẽ chuỗi cung ứng giúp các DNVVN giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp không đáng tin cậy, từ đó đảm bảo chất lượng sản phẩm.
3.Quản trị tài chính và chi phí
- Tối ưu hóa dòng tiền: Quản lý dòng tiền hiệu quả giúp doanh nghiệp duy trì được hoạt động sản xuất liên tục và giảm thiểu rủi ro tài chính. Điều này có thể đạt được thông qua việc kiểm soát chặt chẽ các khoản chi tiêu và nợ phải thu.
- Tiết kiệm chi phí sản xuất: Áp dụng các phương pháp như Kaizen để liên tục cải tiến và tiết kiệm chi phí sản xuất, tăng khả năng cạnh tranh.
4. Quản trị nhân sự
- Phát triển kỹ năng cho nhân viên: Đầu tư vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực giúp cải thiện hiệu suất làm việc, tăng sự gắn kết và giảm tỷ lệ nghỉ việc.
- Tạo môi trường làm việc tốt: Tạo điều kiện làm việc thoải mái và an toàn để giữ chân nhân tài và đảm bảo hiệu quả sản xuất.
5. Chuyển đổi số
- Ứng dụng công nghệ số vào quản trị: Việc số hóa các hoạt động quản trị như tài chính, nhân sự và khách hàng sẽ giúp các doanh nghiệp theo dõi, điều chỉnh kịp thời và cải thiện hiệu quả hoạt động.
- Phát triển thương mại điện tử: DNVVN cần tận dụng nền tảng số, đặc biệt là thương mại điện tử để mở rộng thị trường và tiếp cận khách hàng một cách nhanh chóng, chi phí thấp.
Minh chứng cụ thể
Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (2023), các doanh nghiệp áp dụng công nghệ số và quy trình quản lý chất lượng quốc tế như ISO 9001 đã ghi nhận mức tăng năng suất lên đến trên 30%. Ngoài ra, theo số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam (2023), những doanh nghiệp có quy trình sản xuất tinh gọn và kiểm soát chất lượng tốt đã giảm thiểu 15-20% chi phí sản xuất hàng năm.
Ví dụ cụ thể:
- Công ty cổ phần May 10: Sau khi áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 và các giải pháp Lean Manufacturing, công ty đã giảm 10% lãng phí trong sản xuất và tăng 15% hiệu quả lao động trong năm 2022.
- Tập đoàn T&T: Sau khi chuyển đổi số và số hóa quy trình quản lý sản xuất, Tập đoàn ghi nhận sự tăng trưởng về doanh thu 20% năm 2023 so với năm 2022, mặc dù trong bối cảnh khó khăn do đại dịch.
Như vậy, DNVVN cần chú trọng cải tiến các hạng mục sản xuất, quản lý chất lượng, tài chính, nhân sự, và đặc biệt là chuyển đổi số để nâng cao khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững.
Cụ thể: Để doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) nâng cao chất lượng một cách hiệu quả, không chỉ từ góc độ kinh tế mà còn về khía cạnh xã hội, cần có các cải tiến tập trung vào một số hạng mục cụ thể. Dưới đây là các giải pháp khả thi giúp DNNVV đạt được lợi ích toàn diện:
- Cải tiến quy trình sản xuất và công nghệ
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất: Áp dụng các phương pháp quản lý tinh gọn như Lean Manufacturing hoặc Six Sigma để giảm thiểu lãng phí trong sản xuất, nâng cao năng suất và giảm chi phí. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp tăng hiệu quả kinh tế mà còn giảm tiêu thụ tài nguyên, góp phần bảo vệ môi trường.
- Minh chứng kinh tế: Giảm 15-20% chi phí sản xuất nhờ tinh gọn quy trình có thể giúp tăng lợi nhuận đáng kể.
- Minh chứng xã hội: Giảm tiêu hao năng lượng và tài nguyên có thể giúp bảo vệ môi trường, đồng thời giảm thiểu tác động đến cộng đồng địa phương.
- Chuyển đổi số và tự động hóa: Áp dụng công nghệ số như phần mềm ERP (Quản lý tài nguyên doanh nghiệp) và IoT (Internet of Things) để theo dõi và quản lý sản xuất, kho bãi và chuỗi cung ứng. Tự động hóa không chỉ giúp nâng cao hiệu quả mà còn giúp giảm thiểu sai sót do con người, đảm bảo chất lượng đồng nhất.
- Minh chứng kinh tế: Doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được chi phí vận hành và tăng doanh thu từ việc cải thiện năng suất. Theo Ngân hàng Thế giới, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ tăng trưởng doanh thu từ 10-30%.
- Minh chứng xã hội: Tự động hóa và công nghệ số giúp cải thiện điều kiện làm việc, giảm nguy cơ tai nạn lao động và nâng cao phúc lợi cho người lao động.
2. Cải tiến quản lý chất lượng sản phẩm
- Áp dụng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng: Các tiêu chuẩn như ISO 9001 giúp doanh nghiệp đảm bảo chất lượng sản phẩm từ đầu vào đến đầu ra. Kiểm soát chất lượng hiệu quả không chỉ tăng cường lòng tin của khách hàng mà còn giúp doanh nghiệp tránh được các khoản lãng phí do sản phẩm lỗi.
- Minh chứng kinh tế: Doanh nghiệp có thể giảm từ 5-10% chi phí liên quan đến sản phẩm lỗi hoặc phải thu hồi sản phẩm.
- Minh chứng xã hội: Sản phẩm chất lượng cao và đồng nhất giúp tạo dựng niềm tin từ người tiêu dùng và thúc đẩy trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.
- Kiểm soát chuỗi cung ứng: Đảm bảo nguồn cung cấp đầu vào chất lượng cao bằng cách quản lý chặt chẽ các nhà cung cấp và tối ưu hóa việc chọn lựa nguồn cung ứng. Việc này giúp tránh các rủi ro về nguyên liệu kém chất lượng, làm giảm chi phí kiểm tra và kiểm soát.
- Minh chứng kinh tế: Chi phí vận hành và kiểm soát nguyên vật liệu có thể giảm từ 10-15% khi quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả.
- Minh chứng xã hội: DNVVN có thể đảm bảo nguyên liệu sản xuất bền vững và thân thiện với môi trường, từ đó đóng góp vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
3. Cải tiến quản trị nhân lực
- Đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân viên: Xây dựng các chương trình đào tạo thường xuyên cho nhân viên giúp nâng cao kỹ năng, từ đó cải thiện hiệu suất làm việc và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ.
- Minh chứng kinh tế: Một lực lượng lao động có kỹ năng cao sẽ tăng năng suất từ 20-30%, đồng thời giảm thiểu rủi ro do sai sót trong công việc.
- Minh chứng xã hội: Đầu tư vào con người không chỉ giúp nâng cao đời sống của nhân viên mà còn giúp cải thiện trình độ lao động tại địa phương, đóng góp vào phát triển cộng đồng.
- Tạo môi trường làm việc bền vững và an toàn: Tăng cường điều kiện làm việc, bảo hộ lao động giúp nhân viên cảm thấy được bảo vệ và cống hiến lâu dài cho doanh nghiệp. Điều này cũng góp phần giảm thiểu tai nạn lao động.
- Minh chứng kinh tế: Giảm chi phí liên quan đến tai nạn lao động và tuyển dụng, đào tạo nhân viên mới.
- Minh chứng xã hội: Đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng qua việc tạo ra một môi trường làm việc công bằng, an toàn và bền vững.
4. Cải tiến chiến lược sản phẩm và tiếp cận thị trường
- Phát triển các sản phẩm có giá trị cao và bền vững: DNVVN có thể nghiên cứu và phát triển các sản phẩm có giá trị cao, như sản phẩm hữu cơ, thân thiện với môi trường, để tiếp cận các phân khúc thị trường mới.
- Minh chứng kinh tế: Các sản phẩm thân thiện với môi trường và có giá trị gia tăng cao giúp doanh nghiệp gia tăng doanh thu và lợi nhuận, đặc biệt từ các thị trường phát triển.
- Minh chứng xã hội: Sản xuất và kinh doanh các sản phẩm này góp phần vào việc bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng sống cho người tiêu dùng.
- Tăng cường hoạt động thương mại điện tử và tiếp thị số: Đầu tư vào các nền tảng thương mại điện tử và các chiến dịch tiếp thị số giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng một cách nhanh chóng và hiệu quả.
- Minh chứng kinh tế: Theo báo cáo từ Ngân hàng Thế giới (2022), doanh nghiệp đầu tư vào thương mại điện tử tăng trưởng doanh thu trung bình từ 10-20%.
- Minh chứng xã hội: Thúc đẩy thương mại số hóa không chỉ giúp cải thiện chất lượng dịch vụ mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận cho các khách hàng ở vùng sâu, vùng xa.
5. Cải tiến quản trị tài chính
- Quản trị chi phí chặt chẽ và tối ưu hóa dòng tiền: Cải thiện quản lý tài chính để tối ưu hóa dòng tiền và giảm chi phí không cần thiết sẽ giúp DNVVN cải thiện khả năng cạnh tranh.
- Minh chứng kinh tế: Doanh nghiệp có thể giảm được 5-10% chi phí vận hành nhờ kiểm soát tốt chi tiêu và dòng tiền.
- Minh chứng xã hội: Tài chính vững mạnh giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất ổn định, tạo việc làm ổn định và nâng cao đời sống nhân viên.
Minh chứng cụ thể
- Công ty Cổ phần Nhựa Opec: Doanh nghiệp này đã áp dụng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng và quy trình sản xuất tinh gọn, giúp giảm thiểu 10-15% chi phí sản xuất và tăng doanh thu lên đến 20% mỗi năm.
- Tập đoàn Tâm Á Đại Thành: Đầu tư mạnh mẽ vào chuyển đổi số và các giải pháp tự động hóa giúp doanh thu của Tập đoàn tăng trưởng mạnh, đồng thời cải thiện điều kiện làm việc cho hơn 2.000 nhân viên trên toàn quốc.
Tóm lại, DNNVV Việt Nam cần cải tiến quản trị chất lượng một cách toàn diện để không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển xã hội bền vững.
