Ảo mộng hàng đa cấp: Các chuyên gia nói gì?

TS. Ngô Văn Nhơn, Chủ tịch Hội chất lượng TPHCM: Lạm dụng ozone: con dao hai lưỡi

Rau quả không an toàn luôn là vấn đề gây nhiều lo lắng cho người tiêu dùng, nên gần đây đã rộ lên phong trào sử dụng máy ozone để rửa rau quả. Trên thị trường, các công ty đa cấp quảng cáo rầm rộ máy ozone dùng diệt trùng và diệt khuẩn, thổi phồng về tính năng, tác dụng của máy, khiến người tiêu dùng nhầm tưởng ozone là máy vạn năng, bảo vệ sức khỏe, có thể phân hủy thuốc trừ sâu, lại thuốc tăng trưởng, lại còn có tác dụng làm đẹp…

Thật ra, trong nông nghiệp, ozone được dùng cả ở thể khí và hòa tan với nước để khử trùng trên rau quả trong giai đoạn sau thu hoạch và tồn trữ. Tuy ozone đem lại một số lợi ích trong việc khử các loại nấm bệnh và thuốc bảo vệ thực vật nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ khó lường. Ở nồng độ cao, ozone có hại cho sức khỏe con người, chủ yếu ở hệ thần kinh và đường hô hấp. Do vậy, sử dụng máy ozone cũng cần cân nhắc lợi và hại, nó có thể là con dao hai lưỡi. Điều căn cơ là chuỗi an toàn thực phẩm phải bắt đầu từ “đồng ruộng đến bàn ăn”, tức là từ cơ sở trồng trọt, chế biến, phân phối, tiêu thụ và người tiêu dùng. Các công nghệ và máy móc chỉ mang tính hỗ trợ.
 

Chưa có tài liệu nào của cơ quan chức năng được công bố chính thức, chứng minh rằng quá trình sục rau củ từ máy ozone trong hộ gia đình sẽ tiêu diệt được dư lượng thuốc trừ sâu, ký sinh trùng và khả năng tiêu diệt được bao nhiêu phần trăm. Vì thế, độ an toàn của máy ozone cho sức khỏe vẫn là vấn đề còn bỏ ngỏ.

Ozone là một loại khí độc, tuy có tác dụng cao trong công nghiệp, nhưng nếu để khí ozone từ máy thoát trực tiếp ra ngoài, hoặc thoát từ dưới nước lên và con người hít trực tiếp, sẽ có hại rất lớn tới sức khỏe, đầu tiên nhận thấy là người dùng bị ho rất mạnh. Tác hại thấy rõ nhất ở trẻ em, những người bị hen suyễn và những người vận động mạnh ngoài trời. Việc hít khí thải này lâu ngày sẽ làm giảm chức năng phổi, dẫn đến viêm phổi và đường hô hấp trầm trọng. Do vậy, nếu ozone có khả năng đánh bật loại chất độc thì cũng đánh bật các vitamin có lợi và sử dụng quá mức hoặc không đúng cách sẽ gây hại đến sức khỏe.

ThS-BS Hồ Phạm Thục Lan, Trưởng khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Nhân dân 115: Thực phẩm chức năng không phải là thuốc

Thực phẩm chức năng là những thực phẩm hay thành phần của chế độ ăn có thể đem lại lợi ích cho sức khỏe nhiều hơn giá trị dinh dưỡng cơ bản. Viện Khoa học và Đời sống quốc tế xác định: “Thực phẩm chức năng là thực phẩm có lợi cho một hay nhiều hoạt động của cơ thể, cải thiện tình trạng sức khỏe và làm giảm nguy cơ mắc bệnh, hơn là giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại”. Như vậy, thực phẩm chức năng không phải là thuốc và không có chức năng điều trị bệnh. Chính vì vậy, quy định của Bộ Y tế là không được kê toa thực phẩm chức năng và người bệnh không nên chỉ sử dụng thực phẩm chức năng mà không tới bệnh viện để được thăm khám và điều trị đúng mức. Đặc biệt với trường hợp viêm khớp dạng thấp là bệnh lý tự miễn phức tạp, cần có điều trị cơ bản sớm để kiểm soát bệnh, nếu chỉ dùng thực phẩm chức năng thì bệnh sẽ tiến triển nặng, các biến chứng sẽ xuất hiện sớm và không thể hồi phục.

BS Lê Kim Huệ, Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM: Sử dụng thực phẩm chức năng theo hướng dẫn của bác sĩ

Thực phẩm chức năng có tác dụng chính là bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể. Lợi dụng lòng tin, sự thiếu hiểu biết của người tiêu dùng, không hiếm đối tượng kinh doanh thiếu đạo đức cố tình “thổi” thực phẩm chức năng thành thần dược, trị bá bệnh. Do vậy, người tiêu dùng nên cảnh giác. Tốt nhất, nếu nghi ngờ mắc bệnh, người bệnh hãy tìm tới các bác sĩ chuyên môn, bệnh viện uy tín để thăm khám, tư vấn. Tránh tự điều trị bệnh bằng thực phẩm chức năng; tự ý sử dụng thực phẩm chức năng trong thời gian dài, dễ gây nguy cơ tác động xấu đến sức khỏe. Dù là thực phẩm chức năng nhưng khi dùng cũng phải tuân theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc.